Kažu da su prijatelji najveća reka dobra koja protiče kroz naš život, i mislim da bi se moja "soul sister" i koleginica Alanis (ah, kakvi komplimeti za Alanis J) svakako složila (sa svim prethodno izrečenim (J), a ja zahvalnost (i ljubav) za dar slušanja Tzv. haosa dugujem prijatelju Vladi T....

Nakon kratkotrajne karijere glumice u periodu detinjstva i adolescencije, prva dva objavljena albuma (danak muzičkoj adolescenciji koji bi verovatno da zaboravi, ili ne - nema razloga za stid), te otkrovenja Jagged Little Pill (među najprodavanijim debi albumima solo izvođača/čica ikada), još dva studijska albuma - Supposed Former Infatuation Junkie i Under Rug Swept, nekoliko best of kompilacija, unplugged verzija, gostovanja na albumima Trickyija, pesama za dva soundtracka (remek delo Uninvited nagrađeno sa nekoliko Gremija, za film City of Angels, te pesama za Dogmu), povremenim glumačkim izletima (kako i priliči njenom duhu - lik Boga/inje u Dogmi, te lezbejske avanture sa Sarom Jessicom Parker u Sex & the City), Alanis je ponudila novo poglavlje svog dnevnika unutrašnjih putovanja So-Called Chaos.

Rock ratnica svetlosti se usuđuje da prizove, tj. bude taj haos, koji se izliva, nepretenciozno, prodire i spaja sa onim u nama. Izložen poput izvrnute rukavice nastavlja da diše i oslobađa svih zarobljenosti i uslovnosti...

Sledstveno prethodnim koordinatama i signalima Alanisinog muzičkog (a i filozofskog) univerzuma, Tzv. haos ovaploćuje mirniju, sigurniju, razdraganiju fazu njenog stvaranja. No, neumorni, istraživački duh je sveprisutan, jer - the journey never stops - not even after enlightenment (putovanje se nikada ne zaustavlja, čak ni nakon prosvetljenja), so enjoy the journey! (zato uživajmo u putovanju!). I zaista je mnogo razloga za uživanje što Alanis deli svoje putovanje sa svima koji to žele.

Autentičnost i raskošnost senzibiliteta (čak i u vokalnom izrazu), otvorenost da hrabro progovori o mržnji, besu, želji za osvetom, problematičnom odnosu sa roditeljima (borbi sa unutrašnjim demonima), načinili su je za kratko vreme jedinstvenom heroinom na svetskoj sceni. No, njena druga, snažna poetska dimenzija jeste beskrajna potreba za slobodom od tiranskog, sebičnog ega, te emocija i misli koje on produkuje, kondicioniranosti svake vrste, bolno stvarnih iluzija pojavnog sveta. Alanis progovora za slobodu mira, bezuslovne ljubavi (uz odgovornost), mudrosti, te spoznaje smisla i ispunjenja, hodajući na toj stazi sa svima koji za istim tragaju... You Live You Learn, ah...

Naizgled ovaj album sadrži manje tzv. "društveno-angažovanih" tekstova (davnašnja, već prilično zaboravljena premisa rock & rolla), već poput neme posmatračice (spiritualna pozicija koju od davnina preporučuju i sveti spisi Veda i Upanišada, koja omogućuje rast čiste svesnosti i oslobođenje od karme) Alanis sagledava procese sopstvenog uma (podsvesnog i svesnog), unutarnja previranja, iluzije (ili ne) spoljnog sveta sa (pseudo) vrednostima koje on nudi. Međutim vođstvo do cilja neprestano svetli: (bezuslovna) ljubav, mudrost, saosećajnost, mir, koji nas transformišu (ili ne) i čine više onim što jesmo (hmm...). Zagovornica, između ostalog, holističke filozofije (utemeljene na nekim istočnjačkim učenjima - na pr. hinduizmu, zen-budizmu... Duša, um i telo su jedno, a mi smo svi jedno sa Univerzumom, u najkraćem), doživljavajući svet kao ogledalo naših intrapsihičkih sadržaja (podsvesnih, svesnih, duhovnih), Alanis percepciju angažovanosti pomera u prostor pročišćenja i transcedencije vlastitog bića (u protivnom svu energiju, recimo, besa, mržnje, sebičnosti unosimo u svet i ona se uvećava i manifestuje), i buđenju, često, uspavanih kvaliteta koji doprinose boljitku u svim parčićima mozaika - te time harmonizijući sliku celine.

Poput mrtve kože rock psihoanalitičarka skida nanose dugotrajnje ljutnje, bola, krivice, uloge žrtve i otvara se dubljem razumevanju i opraštanju (daljoj evoluciji svesti). Možda je najlepši primer, u tom kontekstu, predivna balada This Grudge ("but who's it hurting now Who's the one that's stuck Who's it torturing now, with an antique knot in her stomach I want to be big and let go of this grudge that's grown old All this time i've not known how to rest this bygone I want to be soft and resolved clean of slate and released, I want to forgive for the both of us..."). Paralelno, nastavlja da, gotovo parodično, sagledava sopstveno bitisanje u svim plemenitim naporima ("How to hate women when you're supposed to be a feminist How to play all pious when you're really a hypocrite How to hate god when you're a pray-er and a spiritualist How to sabotage your fantasies by fears of success... I'll teach you all this in eight easy steps..."). Ironijske žaoke posebno upućuje sebi kada su u pitanju iskliznuća u razne oblike zavisnosti (ponajviše od veza i vezica) i naučene uslovljenosti ("I'll be subservient and spineless, I'll lick your boots as empty shell. I'll be opinion-less and silent I'll be the prettiest appendage to ever lose herself..."), te traženja ispunjenja tamo gde ga je, po njenom shvatanju, nemoguće naći - izvan nas samih. Kako bi da se vine i uzdigne iznad svih kompleksnosti sopstvenog (i svekolikog) postojanja izražava pesmama So-Called Chaos, Out is Through i, zapravo, svim ostalim: ("All won't be lost if I'm governed by my own innate-ness The stoplights won't work, I'll get home sound and safe regardless Won't be mayhem if I'm ruled by my own rule-lessness my fire won't quell and I'll be harm-free and distress-less (trust me)..."). Album završava veličanstvena (jungijanska) oda celovitosti i integraciji - Everything, verovatno upućena konačno pronađenoj srodnoj duši u vidu partnera Ryana Reynoldsa, ali i samoj sebi (ah Alanis, lucky you). Prihvatanje sebe sa ljubavlju baš onakvima kakvi jesmo (kako lako zvuči, a realizacija...) i dobijanja baš takvog odraza u ogledalu - Drugom/oj.

Alanis se muzički nije odenula u novo ruho, osim što se oseća veća sigurnost i samostalnost u komponovanju. Ova teza dobija na istinitosti činjenicom da na poslednja dva albuma Alanis nije sarađivala sa svojim duhovnim bratom Glenom Ballardom, sa kojim je zajednički komponovala neke od svojih prethodnih hitova. Objašnjenje je jednostavno - svaki učenik, u određenom trenutku, traži svoj put i odlazi od gurua - te je Alanis želela da se kreativno istraži i osloni u potpunosti na sopstvene snage. Sve pesme je sama napisala i komponovala, i po prvi put - producirala (uz pomoć Johna Shanksa). Prepoznatljivi vokalni stil (sa sada reduciranim izdisajima tokom fraza i nazalnim presecima) se savršeno uklapa u poznati melodijski, harmonijski. Muzika, kao najapstraktnija umetnost, teško podleže kategorizacijama, ali se možda, uslovno rečeno, kompozicije Morissette mogu povezati sa tzv. grunge pravcem, a uzori ("najuslovnije") tražiti u bits poetskim i muzičkim predstavnicima kraja sedamdesetih, lirsko-ispovednom stilu Jony Mitchell, Joan Baez, potom Bob Dylanu, Van Morrisonu...

Može se, donekle, uočiti kompozicijska matrica, koja, ponovo ne ostavlja prostor za samostalne instrumentalne deonice i pasaže, te ponekad pesme deluju kao da sadrže previše vokalno-verbalnog sadržaja (možda usled toga što Alanis zaista ima šta i da verbalno izrazi, i njenog poetskog talenta, te korišćenja mnogo izraza koji ne pripadaju tzv. kolokvijalnom jeziku, što je neuobičajeno za rock muziku). Struktura je poznata, sa upečatljivim kontra-temama (na pr. čuvena u pesmi You Oughta Know sa prvog albuma, sa psihodeličnim treperenjima gitarskih žica). Aranžmani su preovladavajuće gitarski (aranžmanski se ističe pesma Knees Of My Bees sa zvukom sitara - indijskog instrumenta), može se reći da Alanis i dalje želi "čvrsći zvuk", ali žestina se ne oseća u meri kao na prva dva albuma. Ono što donekle zatvara i sputava autentičnost emocija jesu ritam sekcije, koje, iako uživo odsvirane, deluju suviše metalno i veštački. Elektronika jeste u svojstvu "duše", ali ponekad ipak na uštrb intimnosti kojom pesme zrače.

Može se postaviti pitanje zašto se melodijski i aranžmanski Alanis nije više upustila u avanturu eksperimenta, jer kao da u tom domenu ponegde nedostaju dah i svežina nove akustike.

Sigurno jeste da je dala najbolje od sebe, te time nema sebi šta da prebaci, a svima i svemu se ne može ugoditi.

Svakako 5 zvezdica za spiritualnu, zastrašujuće iskrenu guruicu svetske muzičke scene, čije novo "haotično" ostvarenje ipak krije muziku sfera... I kao da je čuje sve više i više i prenosi svima - jer i sama veruje kako smo svi nerazlučno povezani (koliko god nam sužene percepcije naših egoa ne dozvoljavale da to osećamo i shvatimo). Thank U my spiritual sister, uz tebe se osećam sve bliže sopstvenom prosvetljenju...