Lezbos, ostrvo kamenog drveća

Lezbos je posle Krita i Eubeje treće po veličini ostrvo u Grčkoj, a najveće među Egejskim ostrvima. Iako je Lezbos ostrvo u sastavu Grčke, mnogo je bliže turskom kopnu, što na najužem mestu iznosi samo 15 km, a do turskog grada Izmira, vazdušnom linijom je udaljeno 100 km. Ostrvo ima razuđenu obalu, a najveći zaliv je Kalonis gde je smešten i glavni grad ostrva.

Lezbos i Sapfo

Reč lezbejka u direktnoj je vezi sa imenom ostrva, jer etimološki gledano reč je izvedena od Lezbos (Λέσβος) - ostrva na kojem je u 6. veku p.n.e. živela grčka pesnikinja Sapfo. Iako po mišljenju mnogih istoričara nije bila lezbejka, u svojim pesmama je opevala isključivo žensku lepotu i ljubav između žena.

Njen opus je nestao zubom vremena, jedina preostala stvar koja se vezuje za ovu pesnikinju je brdo na kojem je držala poznatu žensku pesničku školu, gde su dolazile mlade devojke iz cele Grčke da bi učile pesničku veštinu i stekle široko opšte obrazovanje

Mnoge od njenih pesama opisuju strast koju ona oseća prema svojim učenicama, koju su u antici nazivali ginerastija, analogno muškoj pederastiji.

Ipak, lokalci sebe nazivaju Lesvonijani ili Lesvioti umesto Lezbejci.

Mitilini (Mytilíni)

Mitilini je glavni grad ostrva Lezbos, danas je to moderan grad koji je nastao na ruinama istoimenog antičkog grada.

Smešten je u istočnom delu ostrva, u prirodnoj luci - omanjem zalivu, na svega 20 km od egejske obale Turske. Severno do grada nalazi se brdovitiji deo ostrva, dok se na jugu nalazi manje brdoviti i plodan deo.

Mitilini i čitavo ostrvo bili su u rukama Osmanlija od 1462. sve do 1912, što je danas ostavilo traga na arhitekturi kuća.

Na južnom delu grada nalazi se poznata riblja pijaca. Treba videti i istočnjačke crkve Agia Theodori i Agios Therapon, tvrđavu Kastro vizantijskog cara Justinijana, veliko pozorište sa čak 15. 000 mesta, arheološki muzej, vizantijski muzej, kao i muzej Theofilos.

Ostrvo ptica

Ostrvo Lezbos je poznato kao najbolja lokacija u Evropi za posmatranje ptica selica.

Na ostrvu postoji oko 330 različitih vrsta ptica, od čega je 120 selica koje ovde provode zimu. Najinteresantnija je sovuljaga veličine oko 60 cm - najveća vrsta sove. Dominantni su i flamingosi, pelikani, soko.

Termalni izvori

Izvori vrele vode bili su još poznati u antičko doba. Preporučivali su ih onima koji su patili od hronične reume, kožnih oboljenja, išijasa.

Danas na ostrvu postoji veliki broj izvora čija se voda zagreva zahvaljujući aktivnosti vulkana.

Na severu ostrva, nekoliko kilometara od grada Molyvos, nalazi se izvor Eftalou, na obali mora, dok se na istočnoj strani ostrva, na oko 10 km od Mitilinija, nalazi izvor Loutropoli gde voda ima čitavih 46 °C, bogata je gvožđem, i delotvorna u prevenciji reume i rešavanju problema sa varenjem.

Na severu zaliva Gera smešten je stari istoimeni izvor sa slanom vodom sa dosta hlora i ugljenika od 36 °C koja se koristi u lečenju stomačnih tegoba.

Na jugu, oko kilometar istočno od grada Polichnitos nalazi se izvor sa vodom bogatom natrijum-hloridom, koja se koristi u lečenju gihta i bolova u mišićima. Lokalci ne preporučuju da se ovde dolazi prečesto, pošto je voda u manjoj meri radioaktivna. Sa 87°C predstavlja najvreliji izvor na ostrvu.

Okamenjeno drveće

Lezbos je poznat po okamenjenoj šumi koju čine raznobojni okamenjeni ostaci drvenih sekvoja.

Pre oko 20 miliona godina stvoreni su povoljni uslovi za fosilizaciju usled erupcije vulkana, prilikom koje je tadašnja tropska šuma na severozapadu ostrva bila metrima pokrivena lavom. Nakon iskopavanja, pronađene su velike količine okamenjenih stabala.

U Sigri se nalazi muzej posvećen ovom fenomenu, u kojem su izloženi fosilni ostaci ne samo drveća, već i životinja, među kojima je i slon koji je znatno veći od slonova za koje danas znamo.

Molyvos

Antički Molyvos na severu, u poređenju sa drugim starim gradovima ostrva, preživeo je brojne ratove i razaranja. Četvrtaste kuće od prirodnog kamena, ponegde u kombinaciji sa drvetom, i srednjovekovne uske ulice koje cik-cak krivudaju ka visoko pozicioniranoj vizantijskoj tvrđavi, jesu neki od najatraktivnijih kadrova za turiste.

Tvrđavu nije moguće posetiti tokom celog dana, pa se pre odlaska raspitajte u samom selu za pouzdanu informaciju.

Petra

Selo Petra nalazi se 5 km od Molivosa, ima stari centar sa uskim ulicama i zanimljivim radnjama. Naziv je dobilo po vulkanskim stenama (petra na grčkom znači stena). U selu je smeštena crkva iz 18. veka Panagia Glykofiloussa.

Ysiloe

Neobično pozicioniran manastir Ysiloe, izgrađen je na robusnom brdu sa koga puca pogled na zarasli zapadni deo ostrva. Na ovoj visini uvek je dominantan zvižduk vetra koga dovode u vezu sa Orfejovom muzikom.

Agiasos

Planinsko selo Agiasos priklješteno je obroncima moćnog Olimpa i okruženo najlepšim šumama ostrva. U selu ćete sresti neke od autentičnih zanatlija kako i dan-danas vredno rade: drvoseče, grnčare. Radnje su dupke pune suvenirima, gde pored grnčarije dominiraju i religiozne relikvije, ikone u svim bojama i veličinama.

Karini

Karini je prijatno mesto bogato vodom, poznato po gigantskom šupljem drvetu i po slikaru Teofilosu, čije su naivne slike bile izlagane čak i u Luvru. Veseli pejzaži koje je Theofilos slikao početkom 20. veka mogu se videti po celom ostrvu i u muzeju Theofilos Chatzimichaïl u predgrađu Mitilinija.

Uzo sa Lezbosa

Veruje se da najbolji grčki uzo dolazi upravo sa Lezbosa koji neguje tradiciju staru vekovima. Najpoznatjii je uzo Mini sa 40 % alkohola. Lokalci savetuju da se uzo konzumiramo polako, sa vodom i hranom, u kombinaciji sa vodom dobija boju mleka. Pojačava ukus sveže ribe, ili grilovanog mesa.

Kako stići

Na 8 km od prestonice nalazi se aerodrom Odysseas Elytis (Οδυσσέας Ελύτης). Postoje regularni letovi od i do Atine, Tesalonikija, Hiosa i Limnosa.

Druga opcija je brod Atina-Lezbos. Povratna karta trećom klasom (bez kreveta) je 42 €. Dok je povratna karta prvom klasom koja uključuje i krevet i tv, 120 €. Put traje 11-13 sati.

(B92)