27. jun, Dan ponosa LGBT osoba

Danas se obeležava 40 godina od "Stonvolske pobune", događaja u Njujorku koji se smatra začetkom borbe za prava lezbejki, gej, biseksualnih i transrodnih osoba.

Povodom 27. juna, svetskog Dana ponosa LGBT osoba, Organizacioni odbor Belgrejd Prajd - Povorke ponosa, čestitao je ovaj dan svim pripadnicima LGBT populacije i izrazio nadu da će se ove godine konačno i Beogradom, kao i desetinama gradova širom sveta, prošetati Povorka ponosa koja predstavlja svojevrsno sećanje na početak savremenog gej-lezbejskog pokreta.

Pre tačno 40 godina, u njujorškom baru Stounvol, prvi put u istoriji, LGBT osobe su ustale protiv sistematskog policijskog ugnjetavanja i hrabro otpočele borbu za prava osoba drugačije seksualne orijentacije od heteroseksualne.

Širom sveta se, tokom cele kalendarske godine, održavaju razne manifestacije u znak sećanja na ovaj dan. Prvi put je u Srbiji to pokušano 2001. godine, kada je u centru Beograda od strane pripadnika navijačkih grupa, desničarskih organizacija, predstavnika crkve i političkih partija a na očigled policije koja je sve to posmatrala - pretučeno više desetina gejeva i lezbejki.

"Predstojeći Belgrade Pride - Povorka ponosa, koja će se desiti 2009. godine, neće biti paradiranje niti provokacija, već politički protest kojim će LGBT populacija postati vidljivija, kojim će se ukazati na svakodnevnu diskriminaciju i nasilje koje osobe drugačijeg seksualnog opredeljenja od heteroseksulanog doživljavaju ali i iskoristiti osnovno pravo na mirno okupljanje, zagarantovano svima Ustavom Republike Srbije", navodi se u saopštenju Organizacionog odbora.

"Nakon nedavnog usvajanja Zakona o zabrani diskriminacije i u situaciji kada pravni dokumenti Republike Srbije i ratifikovane međunarodne povelje afimišu pravo na javno okupljanje i u potpunosti zabranjuju nasilje prouzrokovano mržnjom - LGBT osobe, njihove prijateljice i prijatelji, rođaci, saradnici u borbi za jednakost i slobodu, građanke i građani Srbije, izraziće Povorkom ponosa svoje legitimne težnje u borbi ka ostvarivanju jednakopravnosti u društvu", navodi se u saopštenju.

Podsetimo, juče je Zaštitnik građana Saša Janković upozorio je da su građani sa manjinskim seksualnim opredeljenjem i rodnim identitetom u Srbiji često stigmatizovani.

Ombudsman je inače podržao nastojanja Organizacionog odbora Povorke ponosa da se ta manifestacija održi ove godine u Beogradu.

Organizacioni odbor je ranije saopštio da će tačan datum Povorke ponosa objaviti nakon završetka Studije bezbednosti koju izrađuju stručnjaci iz te oblasti, i dogovora sa vrhom MUP-a.

1969: Pobuna protiv policijske racije

Stounvolska pobuna bila je serija spontanih nasilnih demonstracija LGBT osoba protiv policijske racije, koja se u noći izmešu 27. i 28 juna 1969. godine u klubu "Stonvol In" u Grinvič vilidžu u Njujorku.

Taj se često navodi kao prvi slučaj u američkoj istoriji kada su se gejevi, lezbejke, biseksualne i transrodne osobe suprotstavile progonu LGBT osoba od strane vlade. Ona se, takođe, često uzima i kao početak savremenog LGBT pokreta u celom svetu.

Tokom narednih šest meseci osnovane su dve LGBT organizacije, koje su svoje delovanje ostvarivale kroz direktnu akciju, i pokrenuta su tri lista koji su promovisali prava LGBT osoba.

U narednih par godina osnovano je puno novih organizacija u SAD i u svetu. Na godišnjicu ovog događaja, 28. juna, 1970. godine održane su prve parade ponosa u Njujorku i Los Anđelesu.