...Upoznao je takođe nepoznatog, ali zapanjujuće zgodnog južnjaka koji je tek diplomirao na Američkoj mornaričkoj akademiji -Richmonda Pearsona Hobsona.

	Richmond Pearson Hobson (1870-1937)

Tesla je već imao 37 god. i bio kosmopolita, ne preterano zainteresovan za nova poznanstva. Ali je osećao čudnu privlačnost prema mladom oficiru čija je dečačka pojava bila u apsurdnom kontrastu sa tamnim, švalerskim brkovima koje je isticao. Hobson je bio nalik nekakvom srpskom heroju Teslinog ideala: muževan, romantičan muškarac od akcije u kojem se spaja urođena inteligencija i dobar odgoj.

Među Teslinim kritičarima govorkalo se da je homoseksualac. U neko drugo vreme ili u drugoj zemlji, to bi imalo manje uticaja na njegovu karijeru, ali u viktorijanskoj Americi, u ozbiljnom društvu inžinjera, takve glasine trebalo je da posluže kao ubojito oružje njegovih neprijatelja. Pošto se nikad nije ni trudio da opovrgne bilo kakve glasine, jedino objašnjenje koje je iznosio u prilog svom celibatu bilo je zahtevnost njegovog rada. Ovo, međutim, nije bilo prihvatljivo za društvo tog doba i pritisak da se oženi bio je neumoljiv.

Imajući ovo u vidu, Tesline fobije su bile velika prepreka za intimne veze. On je, međutim, jedno vreme iznajmljivao apartman u luksuznom hotelu Marquery na onoj strani Park avenije na kojoj se nalaze 47. i 48. ulica, u isto vreme kad je živeo u drugom hotelu. Jednom je rekao Kennethu Swezeyu da ga je koristio za susrete sa ''posebnim'' prijateljima i poznanicima. Ova izjava je otvorena za razne interpretacije.

Porodica Johnson upoznala ga je mnoštvom žena koje su bile zgodne, talentovane ili bogate, a ponekad sve to zajedno. Dosta ih je priznalo da ih je Tesla seksualno privlačio. On nikada nije uzvraćao, ali takve ponude su očigledno godile njegovom egu.

Margaret Cheney, Tesla: Man Out of Time, New York, Laurel, 1983; str. 84.
Srpski prevod knjige: Čejni Margaret, Tesla, čovek izvan vremena, prev. Jović Bojan, Beograd : Kodeks, 1991.

(Vidi dole odlomak u engleskom originalu)

	Georg Sylvester Viereck (1884-1962)

U periodu između dva rata jedan od najprisnijih Teslinih prijatelja postao je Georg Sylvester Viereck (1884-1962). Jedina sačuvana Teslina pesma "Delovi božanskog ogovaranja'' posvećena je ''mom prijatelju i neuporedivom pesniku'' - G. S. Vierecku, američkom pesniku nemačkog (i plemićkog) porekla prema kojem je Tesla, kako je zabeležio u jednom pismu upućenom njemu, ''osećao takvo divljenje da je njegov rukopis počeo da liči na pesnikov'' (Cheney, ibid. str. 244). Ko je bio zapravo taj Viereck?! U nemačkim enciklopedijama i pregledima književnosti danas ga nema, jer iako nemačkog porekla, pisao je uglavnom na engleskom (i ne svrstava se čak ni među nemačke emigrantske autore). Za američke referentne priručnike važi isto - on se prosto nikad nije amerikanizovao i odrekao nemačkog nacionalnog identiteta. Razlog ovoj ne-aproprijaciji nekad relativno poznatog pesnika, publiciste, pisca istorijskih romana, leži u nemilim stranicama njegove biografije. Viereck je u oba svetska rata podržavao nemačku stranu, a zbog rada u nemačkoj ambasadi za vreme Drugog svetskog rata, odležao je zatvorsku kaznu i osuđen na zaborav. Međutim, među poznavaocima i istraživačima gej književne kulture, Viereckovo pesničko delo s početka 20. veka, i dalje je izazivalo interesovanje. On se svrstava među takozvane ''dekadentne'' gej pesnike'' na prelazu dva veka. Viereck je pripadao i krugu okultiste Aleistera Crowleya, poznatom takođe po pesmama sa homoerotskim aspektima, koji je u svojim ''Ispovestima'' zapisao o Vierecku da je ''homoseksulac u duši, mada, verujem, ne tako mnogo u praksi''. Ostalo je zabeleženo da je recimo, zajedno sa jednim biografom Lorda Alfreda Douglasa, uramljivao ljubičice sa groba Oscara Wildea. Njegova veze i poznanstva sa najvećim seksolozima, emancipatorima i ustanovljivačima gej pokreta iz prve polovine 20. veka, izuzetno dobro su poznate. O poseti Magnusa Hirschfelda (1868 - 1935) američkim gradovima 1930.god. pisao je afirmativno u američkim novinama, a jedan poduži esej o njemu objavljen je u njegovoj zbirci eseja "Glimpses of the Great" (London, 1930). Naziv eseja ''Hirschfeld - Einstein pola'', čini se da je preuzeo nemački režiser Rosa von Praunheim za svoj dokumentarac o Hirschfeldu - ''Einstein des Geschlechtes''. U istoj zbirci, pisao je i o Albertu Mollu, a za zanimljivi istorijski roman ''My First Two Thousend Years'', recenziju su dali čuveni seksolog Ellis Havelock (1859-1939) i Thomas Mann. Kasnije će održavati korespodenciju i sa Alfredom Kinseyem .

Postavlja se pitanja da li se Tesla našao slučajno u lošem društvu? Šta ih je toliko zbližavalo? Zašto je Viereck po Tesli bio ''najveći pesnik'' Amerike? (Cheney, ibid. 243.) Pisao je i Nikolaj Velimirović čuvene pesme, ali one se Tesli nisu, niti bi se verovatno, ukoliko ih nije čitao, dojmile. Sa razvojem akademskih gej i lezbejskih studija, pre svega u Americi, u pogledu Tesline biografije, zasigurno se mogu očekivati ''Novi prilozi''.

Priredio: Nicodemus

Sin pravoslavnog sveštenika, rođen je u selu Smiljan u pokrajini Lici. Više obrazovanje stekao je na 'Technische Hochschule' u Gracu i na Karlovom Univerzitetu u Pragu. Godine 1882. radio je za telefonsku kompaniju u Budimpešti i izumio pojačivač, a u februaru iste godine otkrio je fenomen 'obrnutog magnetnog pola'. Izmedju 1882. i 1884. god. radio je u Parizu i Strazburu na prepravljnju Edinosonovih generatora. Potom je došao u Ameriku i jedno vreme radio sa samim Edisonom. Godine 1886. izumio je lučnu lampu za osvetljenje gradskih ulica a u aprilu 1887. osnovao je 'Tesla Electric Company'. Takodjer je napravio prve visokoefikasne mašine i motore multifazne struje. U novembru i decembru 1887. god. prijavio je patente kao 'Teslin indukcioni navoj' i druge pronalaske. Godine 1888-89. radio je za Westinghouse u Pitsburgu i prijavio je patent za prenos izmenicne struje i napravio prve visokofrekventne generatore, dok je 1890. otkrio visokofrekventne struje. Godine 1892. patentirao je transformator za pojačanje oscilatornih struja do visokih potencijala i započeo rad na bezičnoj telegrafiji. Upravo u tom razdoblju, do 1899 god. bio je pionir razvoja u radio komunikacijama i prenosu elektriciteta bez žica, što je postigao na udaljenosti većoj od 1000 kilometara. Ovo je označilo kraj njegovog kreativnog perioda, mada je nastavio da bude aktivni pronalazač više od dvadeset narednih godina. Postao je američki državljanin i živeo u Njujorku sve do smrti 1943. god.

Tesla se nikad nije ženio; nijedna žena, sa izuzetkom majke i sestara, nije delila ni najmanji delić njegovog života. Verovao je da je nasledio svoje pronalazačke sposobnosti od majke. Kao mladić nije bio neprivlačan, iako previše visok i mršav da bude idealan muški tip; imao je simpatično lice i bio lepo odeven. Idealizovao je žene, ali je isplanirao sopstveni život na hladno objektivan način, tako da ih je isključio u celosti. Samo je najviši tip žene mogao zadobiti njegovo prijateljstvo; ostale ga uopšte nisu privlačile. Godine 1924. dao je intervju časopisu Collier's u kojem je tvrdio: "Borba žena za polnu ravnopravnost će završiti u novom polnom poretku, sa ženama kao superiornim... Ženski intelekt je pokazao kapacitet za sva mentalna postignuća i dostignuća muškaraca i u generacijama koje slede taj kapacitet ce se proširiti, prosečna žena će biti toliko dobro obrazovana kao i prosečan muškarac, a potom i bolje obrazovana... Žene će ignorisati prošlost i iznenaditi civilizaciju sa njihovim progresom".

Tesla je pokušao da ubedi svet da je uspeo u elimisanju ljubavi i romantike iz njegovog života, ali je samo stavio veo preko tajnih poglavlja svog života za koje netolerantan svet nije imao prava da zna. Misterija njegove posvećenosti nauci je jedna od onih epizoda u analima izuma i otkrića koje su osvetljene dubljim uvidom u androgini karakter genija.

Warren Johansson

Literatura: Margaret Cheney, Tesla: Man Out of Time, New York, Laurel, 1983; John J. O'Neil, Prodigal Genius: The Life of Nikola Tesla, New York, Ives Washburn, 1944.

Izvor: Encyclopedia of Homosexuality, ed. by Wayne R. Dynes, vol. II, New York & London, 1990.

Prevod: Top Gun

... He also met an unknown but strikingly handsome southerner just graduated from the U.E Academy, Richmond Pearson Hobson.

Tesla was already thirty-seven and a cosmopolitan, not easily impressed by new acquaintances. But he felt curiously attracted to the young officer whose boyish features were in such absurd contrast to the dark, swashing mustache he affected. Hobson was to a close as any Serbian hero to Tesla's ideal—the virile, romantic man of action who combined native intelligence with a cultured background.

Among the animadversions against Tesla were whispers he was a homosexual. In another time or another country it might made little difference to his career; but in Victorian America, sober company of engineers, such rumors were to become a virulent part of the arsenal of his enemies. Since he could never be bothered to repudiate gossip of any kind, at any time, the only explanation he ever cared to advance for his celibacy was the exclusive demands imposed by his work. This, however, was unacceptable to the society of the time, and the pressures upon him to marry were unrelenting.

On the face of it, Tesla's phobias made him an unlikely candidate for intimate relationships. He did, however, at one period maintain an apartment at the luxurious Hotel Marguery on the side of Park Avenue between 47th and 48th streets at the same that his residence was at another hotel; and he once told Kenneth Swezey that he used it for meeting "special" friends and acquaintances. The statement, however, is open to many interpretations.

The Johnsons introduced him to a parade of women who were comely, talented, or rich, and sometimes all three. A fair number said to be sexually attracted to him. He never responded in kind, but such attentions obviously gratified his ego.

Margaret Cheney, Tesla: Man Out of Time, New York, Laurel, 1983; str. 84.