Slavimo 20 godina postojanja
Gej Srbija
queeropedia


 

 

 

 

 

 

 



Mapplethorpe:
Ken Moody i Ro
bert Sherman

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 


Mapplethorpe: Ken i Tyler

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 


Ritts: Duet 4 Mexico

 

 

 

 

 

 

 


Mapplethorpe:
Sonia i Tracey

 

 

 

 

 

 

 

 



Mapplethorpe: Charles


 

 

 

 

 

 


Mapplethorpe:
Lydia Cheng

 

 

 

 

 

 

 


Ritts: Naomi Campbell

 

 

 

 

 

 

 

 


Man Ray:
Solarizovani ženski akt

 

 

 

 

 

 

 

 


Mapplethorpe:
Lisa Lyon 1982

       
Gayle Rubin (1949-)
Američka teoretičarka

Potiskivanje homoseksualne komponente ljudske seksualnosti, i sledstveno tome, opresija homoseksualaca, jeste produkt istog sistema čija pravila i odnosi ugnjetavaju žene.

Traffic in Women

Sadržaj:

1. Biografija-ergografija
2. Trgovina ženama (The Traffic in Women)
3. Trgovina ženama - odlomak
4. Razmatranje seksa: beleške za radikalnu teoriju politike seksualnosti
(Thinking Sex: Notes for a Radical Theory of the Politics of Sexuality)
5. Patrijarhat

Po obrazovanju antropolog, Gayle Rubin je ključna ličnost u feminističkoj teoriji o rodu, seksualnosti i njihovoj međusobnoj povezanosti. Njen možda najpoznatiji rad jeste Trgovina ženama (The Traffic in Women) u kom se bavi Karl Marxom, Friedrich Engelsom, Claude Levi-Strausseom, Sigmundom Freudeom i Jacquesom Lacanom kako bi analizirala porekla i procese ugnjetavanja žena. Upravo u ovom članku (kojeg je napisala sa 26 godina) Rubin predlaže uticajni koncept polno-rodnog sistema, kojeg ona definiše kao "niz dogovora/ uređenja kojim društvo transformiše biološku polnost u produkte ljudske aktivnosti, i unutar kojeg su ove transformisane seksualne potrebe zadovoljene" (the set of arrangements by which a society transforms biological sexuality into products of human activity, and in which these transformed sexual needs are satisfied), odnosno, društvene i kulturne prakse putem kojih deca, muška i ženska, postaju orodnjena bića (gendered beings), žene i muškarci. Rubin analizira i dekonstruiše takve koncepte i prakse kao što je tabu incesta, razmena žena, Edipov kompleks i polne podele rada. Levi-Strauss i Freud vide ove konstrukte kao esencijalni konstitutiv kulture; Rubin smatra da su oni konstitutivni samo za odredjene vrste kultura gde muškarci dominiraju, gde je dihotomni, komplementarni rodni sistem nametnut i gde je heteroseksualnost prinudna (kompulzivna).

U njenom sledećem važnom članku: Razmatranje seksa (Thinking sex), za razliku od prethodnog Traffic in women, zalaže se za konceptualno odvajanje seksualnosti i roda kao različitih, mada često interaktivnih, aspekata identiteta i socijale organizacije. Njen noviji rad fokusira se na nijansiranije razumevanje roda kao složenog skupa društvenih i kulturnih znakova koje individua koristi da označi lični stil, erotske želje, osećaj identiteta, političke stavove. U radu: Of Catamities and King, na primer, raspravlja o lezbejskim rodovima i transseksualizmu.

Rubin je takođe imala važnu ulogu u feminističkim "raspravama o seksu" ("sex debates"), zalažući se protiv antipornigrafskog pokreta i za toleranciju i pravne slobode seksualnih manjina poput sado-mazohista, prostitutki, transeskualaca. Rubin pravi jasnu razliku u "Thinking Sex" izmedju ovih seksualnih praksi i praksi u koje su uključeni neželjeno fizičko povredjivanje i prinuda, do čega može doći, ističe, u bilo kojoj formi seksualne prakse.

Gayle Rubin je profesor na odseku za antropologiju Univerziteta Michigan. Doktorirala je sa temom o S/M gej zajednici San Franciska.

http://www.lsa.umich.edu/anthro/faculty_staff/

Diana Swanson

Bibliografija:

Rubin Gayle, "The Traffic in Women: Notes an the Political Economy of Sex." In Toward an Anthropology of Women, edited by Rayna Reiter, 157-210. New York: Monthly Review, 1975.

Rubin Gayle, "Thinking Sex: Notes for a Radical Theory of the Politics of Sexuality." In Pleasure and Danger. Exploring Female Sexuality, edited by Carole S. Vance, 267-319. New York: Routledge and Kegan Paul, 1984.

Rubin, Gayle, "Of Catamites and Kings: Reflections an Butch, Gender, and Boundaries." In The Persistent Desire: A Femme-Butch Reader, edited by joan Nestle, 466-482. Boston: Alyson, 1992.

Rubin Gayle, "The Leather Menace: Comments an Politics and S/M." In Coming to Power: Writings and Graphics an Lesbian S/M, edited by Samois, 192-227. Boston: Alyson, 1982.

Rubin Gayle, "Misguided, Dangerous, and Wrong: An Analysis of Antipornography Politics." In Bad Girls and Dirty Pictures:The Challenge to Reclaim Feminism, edited by Allison Assiter and Avedon Carol, 18-40. London: Pluto, 1993.

Rubin, Gayle, The Miracle Mile: South of Market and Gay Male Leather in San Francisco 1962-1996. in: Brook, James und Carlsson, Chris und Peters, Nancy (Izd.), Reclaiming San Francisco: History, Politics, Culture. City Lights Books, San Francisco, 1998.
http://www.shapingsf.org/ezine/gay/files/gayfolso.html


Iz: Encyclopedia of Feminist Literary Theory, izd. Elizabeth Kowaleski-Wallace, New York, 1997.

Prevod: Dragonite

 

2. Trgovina ženama (The Traffic in Women)

Ovaj termin potiče iz naslova eseja G. Rubin, danas već klasičnog eseja koji je prvi put objavljen 1975. god. Njime se opisuje fenomen kojim muškarci konsoliduju moć i formiraju savezništva među sobom, putem ritualizovane razmene žena za brak. Pošto politička i ekonomska moć "ide preko" žene i prelazi na njeno muško potomstvo (srodstvo), oni nikad njoj nisu dostupni, i ove transakcije fiksiraju status žene u patrijahalnoj heteroseksualnoj kulturi kao objekat pre neko kao subjekat. Čak i žena koja "bira" svog bračnog partnera još uvek nema izbora nego da bude vođena unutar sistema moći koji koristi njeno telo kao svoje osnovno sredstvo razmene. )

Rubinova tvrdi da učešće subjekata u trgovini ženama nije nešto što je urođeno već je kulturno uslovljeno. U skladu sa samodefinisanim ciljem da "preuzme [Fridrih] Engelsov projekat, tj. da iz studije o srodstvu izvede teoriju o polnoj opresiji", ona time objašnjava proces pomoću koga biološka žena postaje supruga vezana za kuću (domesticated wife), pozivajući se pre na marksističke teorije klasne potlačenosti nego na esencijalističko formulisanje roda i seksualnosti. Rubin opisuje “niz sporazuma/uređenja pomoću kojih društvo biološku seksualnost transformiše u produkte ljudske aktivnosti i u kojima su te transformisane potrebe zadovoljene u okviru polno/rodnog sistemaŤ zatim pruža primere njegovih formi i funkcija kroz "egzegetsko" čitanje kanonskih dela očeva moderne antropolologije i psihoanalize.

Rubin smatra Claude Levi-Strausseovu glavnu studiju o srodstvu -Elementarne strukture srodstva (The Elementary Structures of Kinship), i Freudove glavne teorije o ljudskom psihoseksualnom razvoju, Edipov i Elektrin kompleks, za tehnologije koje proizvode ljudske osobe koje sasvim odgovaraju heteroseksualnoj patrijarhalnoj kulturi pre nego da ih tretira samo kao deskriptivne narative. Kroz pažljivu analizu polno/rodnog sistema koji čini deo i stvara se svakim njihovim delom, Rubin pokazuje kako teorije Levi-Strosa i Frojda obezbeđuju ideološke i praktične uslove neophodne za slobodnu cirkulaciju žena kao vlasništva među muškarcima.

U svetlu aktuelnih esencijalističkih/konstruktivističkih rasprava, kao i današnjoj popularnosti Foucaulta, tvrdnja Gayle Rubin, da je "i pol, onakav kako ga shvatamo - kao rodni identitet seksualnu želju i fantaziju, koncepte detinjstva - sam po sebi društveni proizvod", deluje zaista proročki. Dvadeset godina kasnije, njen rad još uvek utiče na savremene trendove u studijama roda i seksualnosti.

Nancy Goldstein

Iz: Encyclopedia of Feminist Literary Theory, izd. Elizabeth Kowaleski-Wallace, New York, 1997.

Bibliografija:

Engels, Friedrich. The Origin o f the Family, Private Property, and the State, in the Light of the Researches of Lewis H. Morgan. New York: International Publishers, 1972.
Foucault, Michel. The History of Sexuality, Volume 1: An Introduction. Translated by Robert Hurley. New York: Pantheon, 1975.
Freud, Sigmund. The Standard Edition of the Complete Works of Sigmund Freud. Translated by James Strachey. London: Hogarth and the Institute for Psychoanalysis, 1953-1974.
Irigaray, Luce. "When the Goods Get Together." In New French Feminisms, edited by Elaine Marks and Isabelle de Courtivron, 107-111. New York: Schocken Books, 1981.
Levi-Strauss, Claude. The Elementary Structures of Kinship. Boston: Beacon, 1969. Rubin, Gayle. "Thinking Sex." In Pleasure and Danger: Exploring Female Sexuality, edited by Carole S. Vance, 267-319. New York: Routledge and Kegan Paul, 1984.
Rubin Gayle, 'The Traffic in Women: Notes an the `Political Economy' of Sex." In Toward an Anthropology of Women, edited by Rayna R. Reiter, 157-210. New York: Monthly Review, 1975.
Sedgewick, Eve Kosofsky. Between Men: English Literature and Male Homosocial Desire. New York: Columbia University Press, 1985.

Prevod: Vedrana V.

3. Odlomak iz: "Traffic in Women"

...Podela rada u odnosu na pol može se stoga videti kao "tabu": tabu protiv jednakosti muškaraca i žena, tabu koji deli polove na dve uzajamno isklučive kategorije, tabu koji biološke razlike između polova čini oštrijim i na taj način stvara rod. Podela rada se može takođe videti kao tabu protiv seksualnih uređenja (arrangements) drugačijih od onih koji obuhvataju barem jednog muškarca i jednu ženu, namećući pritom heteroseksualni brak.

Argument u Straussovom članku "Porodica" radikalno postavlja pitanje o svim ljudskim seksualnim uređenjenjima, u kojem nijedan aspekt seksualnosti nije uzet zdravo za gotovo kao "prirodan" (Hertz, 1960. konstruiše sličan argument za kulturno objašnjenje ocrnjivanja levorukih). Sve forme manifestvovanja pola i roda vide se pre kao konstituisane imperativima socijalnog sistema. Iz ovakve perspektive čak i Straussovo delo "Elementarne strukture srodstva" može da se vidi kao da pretpostavlja izvesne preduslove. U čisto logičkim terminima, pravilo koje zabranjuje neke brakove i nalaže druge, pretpostavlja zakon/pravilo koje nameće brak. A brak pretpostavlja pojedince koji su na raspolaganju za brak.

Važnosti je preneti ovu vrstu deduktivnog poduhvata čak i dalje od mesta u kom to čini Levi-Strauss, i razjasniti logičku strukturu koja podvlači njegovu celokupnu analizu srodstva. Na najopštijem nivou, socijalna ogranizacija seksa počiva na rodu, obaveznoj heteroseksualnosti i obuzdavanju ženske seksualnosti.

Rod je društveno nametnuta podela polova. On je produkt društvenih relacija seksualnosti. Sistemi srodstva počivaju na braku. Oni stoga transformišu muškarce i žene (males and females) u "muškarce" i "žene" ("men" and "“women"), od kojih je svako nepotpuna polovina koja može svoju celinu naći tek onda kada se ujedini sa drugom. Muškarci i žene su, naravno, različiti. Ali oni nisu različiti kao što su noć i dan, nebo i zemlja, jin i jang, život i smrt. Zapravo, sa tačke polazište prirode, muškarci i žene su bliži jedno drugom nego bilo čemu drugom, planinama npr., kengurima ili kokosovim palmama. Ideja da su muškarci i žene više različiti jedni od drugih od bilo čega drugog, mora doći odnekud drugde, ne od prirode. Šta više, mada postoji prosečna razlika između muškaraca i žena po pitanju različitih osobina, opseg varijacija ovih osobina u značajnoj meri se podudaraju. Postoje recimo uvek žene koje su više od nekih muškaraca, mada su muškarci u proseku viši od žena. Ali ideja da su muškarci i žene dve kategorije koje se uzajamno isključuju mora poticati od nečeg drugog nego što je to nepostojeća "prirodna" suprotnost ("Žena da ne nosi muškoga odijela niti čovjek da se oblači u ženske haljine, jer je gad pred Gospodom Bogom tvojim ko god tako čini. 5. Mojs. 22:5). Daleko od toga da bude izraz prirodnih razlika, ekskluzivni rodni identitet je potiskivanje prirodnih sličnosti. To zahteva represiju: kod muškaraca svega onoga što se u lokalnoj verziji smatra Ťženskimť crtama; kod žena svega onoga što se po lokalnoj definiciji uzima za "muške" karakteristike. Podela polova ima za posledicu represiju nekih ličnosnih karakteristika svakoga, muškaraca i žena. Isti društveni sistem koji ugnjetava žene u odnosu na njeno razmenjivanje od strane muškaraca, ugnjetava svakoga u njegovom insistiranju na rigidnoj podeli ličnosti.

Šta više, pojedinci su urodnjeni (engendered) kako bi brak bio zagarantovan. Levi-Strauss dolazi opasno blizu zaključku da je heteroseksualnost institucionizovani proces. Kada bi biološki i hormonalni imperativi bili u toj meri nadmoćni koliko bi popularna mitologija to želela, ne bi bilo nužno osiguravati heteroseksualna sjedinjenje sredstvim ekonomske međuzavisnosti. Incestuozni tabu pretpostavlja prethodni, manje artikulisani tabu nametnut homoseksualnosti. Zabrana nekih heteroseksualnih unija pretpostavlja tabu protiv ne-heteroseksualnih unija. Rod nije samo identifikacija sa jednim polom; on podrazumeva takođe da seksualna želja treba da bude usmerena ka drugom polu. Polna podela rada je implicirana u oba aspekta roda - muški i ženski koje ona stvara, i stvara ih kao heteroseksualne. Potiskivanje homoseksualne komponente ljudske seksualnosti, i sledstveno tome, opresija homoseksualaca, jeste produkt istog sistema čija pravila i odnosi ugnjetavaju žene.

Rubin Gayle, The Traffic in Women: Notes an the Political Economy of Sex. In: Toward an Anthropology of Women, edited by Rayna R. Reiter, 157-210. New York: Monthly Review, 1975, str. 178-180.

Prevod: Nicodemus

 

4. Patrijarhat

Pojam koji ima starozavetne korene. 'Patrijarh' je bio 'otac i vladar porodice ili plemena' i samim tim metaforički i crkve i religijskog poretka. Max Weber je opisao ovaj pojam u svojoj tiplologiji Moći i autoritetima u domaćinstvima i društvenom poretku (Max Weber: Economy and Society, 1978). Maine tvrdi da je rani moderni period u Evropi doživeo odumiranje 'patrijarhata' i kao i prelazak sa 'statusa' na 'ugovor' što je karakteristično za moderno društvo (Maine, 1917). Ser Robert Filmer branio je patrijarhat ali da ga je John Lock ubedljivo opovrgao 1689. god.

Feminizam je pojmu dao novi smisao, smeštajući ga uglavnom u domen ideologije, i smatrao da njegov pad zavisi od kulturne kao i društvene revolucije. Kate Millet (1971) proširila je obim njegovog značenja koje će se odnositi na sveobuhvatni sistem muške dominacije. Druge feministkinje kao što je Julliet Mitchell (1974) smatrale su da pojam treba da označava vladavinu oca nad svojom ženom, maloletnom decom i drugim članovima zavisnim od domaćinstva. Michele Barett se takođe protivila da termin bude proširen da označava sve vrste muške dominacije nad ženama, nastojeći da izbegne opasnost od univerzalizma koji podstiču esencijalizme ukorenjene u biološkim razlikama među polovima (Barett 1988). Veronica Beechey (1979) nudi koristan pregled feminističke i sociološke upotrebe ovog termina kao i rasprava koje su se tada oko njega vodile.

Feministička sociološkinja Sylvia Walby preferira širu definiciju. Patrijarhat je za nju "sistem društvenih struktura i praksi u kojima muškarci dominiraju, tlače i ekspolatišu žene" (1990). Time što će podeliti 'patrijarhat' u šest komponentnih struktura:
1. ekploatisanje rada supruga od strane muževa;
2 . odnosi u okviru plaćenog rada;
3 . država;
4. muško nasilje;
5. seksualnost;
6. kultura;
ona se nada da će izbeći esencijalističke i univerzalističke optužbe. Svaku od ovih komponenti ona čini relativno autonimnim i smatra da različite kombinacije ovih struktura pojmu patrijarhata daju fleksibilnost kakvu on i zahteva.

Feministička filozofkinja Carole Pateman fokusira se na promene koje su se desile tokom ranog modernog perioda da bi dokazala da patrijarhat po sebi u to vreme nije bio uništen, već samo njegova tradicionalna forma. Nasledio ga je bratski patrijarhat u kojima bratstva muškaraca kao muškaraca, a ne kao očeva, stupaju u opštepoznati društveni ugovor kojim dobijaju prava kao građani, a koja su ženama (i drugima) uskraćena. Jer za žene se bar implicitno smatralo su se već pod vlašću njihovih muževa time što su prethodno stupile u seksualni ugovor. Za Patenovu, seksualni ugovor se zasniva na silovanju ili na njegovoj pretnji. Njena teorija je blisko povezana sa pojmom "prisilne heteroseskualnosti" (Pateman 1988).

Gayle Rubin je značajna za razvoj ove druge teorije. Ona je bila protiv 'patrijarhata' zalažući se za znato neutralniji termin 'polno-rodni sistem'. Polno-rodni sistemi su univerzalni, ali ne moraju neophodno biti hijerarhijski sistemi muško-ženske dominacije. Ili se barem tome moramo nadati (Rubin 1975).

Prevod: Vedrana V.

Izvor: A Glossary of Feminist Theory, Sonya Andermahr, Terry Lovell, Carol Wolkowitz, London-New York, Arnold Publisher, 1997, str. 193-194.

Naredna strana: 5. Razmatranje seksa >>>


 
svet srbija region scena sport kolumna art & s-he-istory coming out zdravlje queeropedia queer filmovi muzika priče teorija prikazi i recenzije religija porno antibiotik intervju istorija sociologija psihijatrija & psihologija putovanja linkovi