Slavimo 20 godina postojanja
Gej Srbija
queeropedia

 

 

 

 

 

 

 

 

 


JA, TI, MI
ZA KULTURU RAZLIKE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tamara de Lemipcka, Dve prijateljice, 1923

 

 

       
Luce Irigaray (1930- )
Belgijsko-francuska psiholingvistkinja, teoretičarka i feministkinja

Luce Irigaray je rođena u Belgiji i najpre studira na univerzitetu u Louvainu. Magistrirala je psihologiju na pariskom univerzitetu (1961), ali je prvi doktorat stekla iz lingvistike (Pariz, 1968). Od 1970. do 1974. god. radi kao predavač na univerzitetu Vincennes. U to vreme je i član Frojdove pariske škole (Ecole Freudienne de Paris) koju je predvodio Lacan. Njen sledeći doktorski rad: Speculum de l'autre femme (1974), doprineo je njenom otpuštanju sa fakulteta, od strane iste one falokratične mašinerije koju je u disertaciji kritikovala, i njenom etabliranju kao jedne od vodećih feminističkih filozofkinja u Francuskoj, a deceniju kasnije i u svetu. Irigaray potom drži seminare i učestvuje na naučnim konferencijama širom Evrope. Držala je i katedru filozofije na univerzitetu Erasmus u Rotterdamu gde je nastalo njeno izuzetno uticajno delo Etika polne razlike (1984). U poslednjoj deceniji rukovodila je istraživanjem u Centre National de Recherche Scientifique u Parizu o razlici između jezika žena i jezika muškaraca.

U njena dva rana teksta "Lekarsko ogledalo druge žene" (Speculum de l'autre femme, 1974) i "Ovaj pol koji nije jedan" (Ce sexe qui n'en est pas un, 1977), Luce Irigaray istražuje pojam žene kao "Drugog". Oba rada su filozofske kritike ideja uticajnih muških mislilaca kao sto su Freud, Hegel, Kant i Platon. Irigaray tvrdi da žene u zapadnoj patrijarhalnoj kulturi funkcionišu kao ogledala za muškarce. Naslov prvog dela je sugestivan: Speculum je instrument kojim se ginekolozi služe pri pregledu unutrašnjih organa ženskog tela , instrument moći koji žene čini objektima od interesa. Svet se usredsređuje na "muškarca" kao subjekta. Svako drugi je marginalizovan ili učinjen objektom za njegovu upotrebu. Irigaray kaze da žena "još uvek ne postoji" jer je nas diskurs nesposoban da predstavi ženu drugacije nego kao negativan odraz muškarca. Baveći se diskursivnim konstrukcijama "ženske seksualnosti", ona bi želela da o tome govori bez korišćenja izraza propisanim muškim načinom razmišljanja. Žene treba da se oslobode od "eksproprijacije" u okviru patrijarhalne kulture.

Rad Irigarayeve ima polazište u lingvistici i psihoanalizi i na nju su uticale ideje francuskog teoretičara Jacques Lacana, koga ona kritikuje. Ona se upušta u filozofsku raspravu o realnosti života žena i iskazuje brigu za etiku i društveni ugovor. Irigaray modifikuje Lacanova poimanja "imaginarnog" i "simboličkog" jer nalazi da se njegove teorije mogu primeniti samo na muške subjekte. Kada Lacan pruža objašnjenja razvoja žena i muškaraca, on u stvari nudi "reprezentaciju" koja identifikuje ženu sa majkom, sa prvobitnim izgubljenim objektom koji stvara želju. Iako tvrdi da se ljudski identitet formira u diskursu, on svodi žensko telo na funkciju biološke reprodukcije, koja leži izvan kulture ili simboličkog. Irigaray ističe da su ženama, u istoriji misli ili simboličkoj organizaciji, date neželjene osobine muškaraca. One se dovode u vezu sa sa gubitkom, bezvrednošću i nagonima ka smrti. Žena je u isto vreme "propadanje" i "uzdizanje". Dokle god se žena posmatra očima muškaraca ona ostaje u domenu "neostvarene mogućnosti". Kao način borbe protiv ovog simbolizma, Irigaray zastupa i usvaja strategiju "mimezisa", koji namerno treba da preuzme "žensku ulogu" kako bi ukazao na eksploataciju žene od strane falusnog diskursa.

Jedan od najvažnijih doprinosa Irigarayeve feminističkoj književnoj kritici je njena valorizacija ženskih veza i iskustava. Irigaray primećuje da teorije o nesvesnom koje su uobličili muškarci, jedva da se dotiču odnosa žene sa majkom i odnosa među samih ženama. Ona smatra da "ubistvo" majke rezultira u "nekažnjavanju" sina i pogreb žena "u ludilu". Prema Irigaray, majke su, i žena među njima, "zarobljene" u ulozi one koja "zadovoljava potrebe", ali u isto vreme nema pristup želji. Otuda žene bivaju paralisane ili postaju histerične, jer nemaju načina, nemaju metafora za izražavanje želje. U svojim radovima Irigaray se često služi igrama reči kako bi sugerirasala fluidnost i pluralnost ženske seksualnosti i izraza. Stoga je njena metafora za ženski stil "dve usne", koja ukazuje na dodir sa svojim telom, samodovoljni jouissance (fr. zadovoljstvo, uživanje. Prim.prev.), razmenu i na postojanje alternativnog diskursa. Ona radije upotrebljava vaginalne usne nego falus kao model tekstualnog\seksualnog subjektiviteta . "Parler -femme" - govoriti ženski, postaće moguće tek kad žene budu mogle da nađu svoje imaginarno iskustvo u koje mogu da smeste svoje želje i proživljena iskustva .

Eleanor Ty

Prevod: Dragonite

Reference:
Burke, Carolyn, Naomi Schor, and Margaret Whitford, eds. Engaging with Irigaray: Feminist Philosophy and Modern European Thought. New York: Columbia University Press, 1994.
Fuss, Diana. Essentially Speaking: Feminism, Nature, and Difference. New York: Routledge, 1989.
Grosz, Elizabeth. Jacques Lacan: A Feminist Introduction. London: Routledge, 1990. Irigaray, Luce. The Irigaray Reader. Edited by Margaret Whitford. Oxford: Blackwell, 1991.
.Speculum of the Other Woman. Translated by Gillian C. Gill. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press, 1985.
.This Sex Which Is Not One. Translated by Catherine Portes Ithaca, N.Y.: Cornell University Press, 1985.
Whitford, Margaret. Luce Irigaray: Philosophy in the Feminine. New York: Routledge, 1991.

Izvor:
Encyclopedia of Feminist Literary Theory, ed. Elizabeth Kowaleski-Wallace, New York, 1997.

Bibliografija na engleskom:

BOOKS:
I Love To You: Sketch of a Possible Felicity in History. Trans. Alison Martin. New York: Routledge, 1996.
Thinking the Difference: For a Peaceful Revolution. Trans. Karin Montin. New York: Routledge, 1994.
An Ethics of Sexual Difference. Trans. Carolyn Burke and Gillian C. Gill. Ithaca: Cornell Univ. Press, 1993.
Je, Tu, Nous: Toward a Culture of Difference. Trans. Alison Martin. New York: Routledge, 1993.
Sexes and Genealogies. Trans. Gillian C. Gill. Ithaca: Cornell Unviersity Press, 1993.
Elemental Passions. Trans. Joanne Collie and Judith Still. New York: Routledge, 1992.
The Irigaray Reader. Ed. Margaret Whitford. Cambridge: Basil Blackwell, 1991.
Marine Lover: Of Friedrich Nietzsche. Trans. Gillian C. Gill. New York: Columbia Univ. Press, 1991.
Speculum: Of the Other Woman. Trans. Gillian C. Gill. Ithaca: Cornell Univ. Press, 1985.
This Sex Which Is Not One. Trans. Catherine Porter. Ithaca: Cornell Univ. Press, 1985.

ARTICLES:
"The Question of the Other." Yale French Studies 87 (1995): .
"Marine Lover of Friedrich Nietzsche." Radical Philosophy 71 (1995): .
"Ecce Mulier?" Trans. Madeleine Dobie Graduate Faculty Philosophy Journal 15 (1991): 144-158.
"Equal to Whom?" Trans. Robert Mazzola. in The Essential Difference. Ed. Naomi Schor and Elizabeth Weed. (Bloomington: Indiana Univ. Press, 1991).
"Love Between Us," in Who Comes After the Subject? Ed. Eduardo Cadava, et.al. (New York: Routledge, 1991).
"Questions to Emmanuel Levinas on the Divinity of Love." Trans. Margaret Whitford. in Re-Reading Levinas. Ed. Robert Bernasconi and Simon Critchley. (Bloomington: Indiana Univ. Press, 1991).
"Sorcerer Love: A Reading of Plato's 'Symposium: Diotima's Speech'." Hypatia 5 (Winter 1989): 32-44.
"Is The Subject of Science Sexes?" Trans. Carol M. Bove. Hypatia 2 (Fall 1987): 65-87.
"The Fecundity of the Caress," in Face to Face with Levinas. Ed. Richard A. Cohen. (Albany: SUNY Press, 1986).
"Women, the Sacred, and Money." Paragraph: A Journal of Modern Critical Theory 8 (Oct 1986): 6-17.
"Is the Subject of Science Sexes?" Trans. Edith Oberle. Cultural Critique (Fall 1985): 73-88.
"And the One Doesn't Stir Without the Other." Trans. Helene Vivienne Wenzel. Signs 7 (1981): 60-67.
"Women's Exile." Trans. Couze Venn. Ideology and Consciousness 1 (1977): 62-76.
"Experimental Method in Psycholinguistics," (co-authored with Jean Dubois) in Method and Theory in Linguistics. Ed. Paul L. Garvin. (The Hague: Mouton, 1970).

INTERVIEWS:
"Thinking Life as Reason: An Interview with Stephen Pluhacek and Heidi Bostic." Man and World 29 (1996): 343-360.
"Je -- Luce Irigaray." (interview with Elizabeth Hirsch and Gary A. Olson) Hypatia 10 (spring 1995): 93-114.
"Luce Irigaray," in French Philosophers in Conversation. Ed. Raoul Mortley. (London: Routledge, 1991).
"Luce Irigaray," in Shifting Scenes: Interviews on Women, Writing, and Politics in Post-68 France. Ed. Alice A. Jardine and Anne M. Menke. (New York: Columbia Univ. Press, 1991).
"Interview: Paris, Summer 1980," in Women Analyze Women in France, England and the United States. Ed. Elaine H. Baruch and Lucienne J. Serrano. (New York: New York Univ. Press, 1988), pp. 149-164.

Secondary Sources:
Burke, Carolyn, Naomi Schor, and Margaret Whitford, ed. Engaging with Irigaray. Columbia University Press, 1994
Grosz, Elizabeth. Irigaray and the Divine. Local Consumption Occasional Papers (Monograph No. 9),1986.
Huntington, Patricia. Ecstatic Subjects, Utopia and Recognition: Kristeva, Heidegger, Irigaray.
Vasseleu, Cathryn. Textures of Light: Vision and Touch in Irigaray, Levinas and Merleau-Ponty. Routledge, 1998.
Whitford, Margaret. Luce Irigaray: Philosophy in the Feminine. Routledge, 1991.

 
svet srbija region scena sport kolumna art & s-he-istory coming out zdravlje queeropedia queer filmovi muzika priče teorija prikazi i recenzije religija porno antibiotik intervju istorija sociologija psihijatrija & psihologija putovanja linkovi