Ovaj veliki ruski kompozitor bio je autor 11 opera, tri kompletna baleta, 6 simfonija, brojnih koncerata, orkestarskih, kamernih i horskih dela, velikog koprusa umetničkih pesama i jedne liturgije, takođe. Muzički talenat Čajkovskog došao je do izražaja još u detinjstvu, kojeg je proveo u malom gradu na uralskim planinama, gde je njegov otac upravljao rudnikom. Od svoje 12 pa do 19 godine proveo je u internatu kao učenik Pravne škole (kombinacija srednje škole i juniorskog koledža koji je spremao svoje ucenike za karijeru pravnika), uzimajući istovremeno časove muzike. Brojna sećanja opisuju ovu školu kao klijalište homoerotizma, gde je anđeoska lepota mladom Pjotra donela mnoge obožavatelje.

Nakon mature dobio je pošao u Ministarstvu pravde i nekoliko sledećih godina živeo je gradskim životom, krećući se uglavnom u gej krugovima. U 23 godini, međutim, dao je otkaz i upisao se kao redovan student teorije i kompozicije na Petrogradskom konzervatorijumu. Zbog školovanje na ovom konzervatorijumu njegova muzika je bila kasnije karakterisana pakosnim komentarima kao neuatentično ruska, nasuprot muzici njegovih, navodno saumoukih, savremenika poput Musorgskog i Borodina. Međutim, Čajkovski je zapravo ključna spona u ruskoj muzičkoj tradiciji krajnje zapadne provinijencije, koja vodi od Glinke do Stravinskog.

Njegova velika originalnost i jedinstven muzički jezik, iskazali su se već u Prvoj simfoniji (1866, dorađenoj 1875. god.) i u uverturi-fantaziji Romeo i Julija (1869). Godine 1877. nakon što je završio Labudovo jezero i pre neko što je započeo sa komponovanjem Evgenija Onjegina, otvoreno mu je skrenuta pažnja na glasine o njegovom privatnom životu. Ovo ga je navelo na loše savetovanu ženidbu sa neuravnoteženom Antoninom Miliukovom. Brak se uskoro završio nervnim slomom. Nakon oporavka, Čajkovski je napisao: Nema ništa jalovije od želje da ne budem ono što sam po prirodi. Kompozitor je imao gej veze sa, među ostalim, njegovim školskim drugom Ivanom Klimenkom, sobarom Aleksejem Sofronovim i violinistom Josifom Kotekom. Njegova najveća ljubav je bio njegov gej nećak Vladimir ('Bob') Davidov, kome je posvećena VI simfonija. Prema usmenom predanju ruskih homoseksualaca, ova simfonija oslikava potragu za homoseksualnom ljubavlju. Neke od njegovih umetničkih kompozicija poput "Tako brzo zaboravljen" i "Užasan momenat", op. 28, no. 6, čine muzičku podlogu za rodno neutralne tekstove koji može biti lako da se odnose na istopolnu ljubav.

Smrt Čajkovskog prouzrokovana kolerom, pouzdano je dokumentovana. Oko 1970. god. njegovom biografijom su se bavili ekstremno homofobni muzikolozi poput Edwarda Gardena, Davida Browna, Aleksander Orlove i u skorije vreme Anthony Holden. Verovali su da homoseksualci ne mogu imati ljubavnike ili prijatelje i da vode živote neumitne mizerije. Na osnovu neproverenih glasina, tvrdili su da je Čajkovski bio prisiljen da počini samoubistvo od strane svog nekadašnjeg školskog druga. Studije Aleksanda Poznanskog iznose na videlo činjenice iz života ovog umetnika i diskedituju njegove homofobne biografe.

Simon Karlinsky

Literatura:
Poznansky Alexandre, Tchaikovsky: The Quest for the Inner Man. New York: Schirmer, 1991.
Poznansky Alexandre, Tchaikovsky's Last Days: A Documentary Study. Oxford: Clarendon Press, 1996.

Izvor: Gay Histories and Cultures: An Encyclopedia, izd. George E. Haggerty, New York & London, 2000, str. 865-866.

Biografija II

Petar Ilič Čajkovski (1840-1893)

Smatra se najvećim ruskim kompozitorom 19. veka i stvaraocem koji je otelovio ideju romantičarskog umetnika. Komponovao je 6 simfonija, 11 opera (od kojih je samo nekoliko jos uvek deo repertoara najvećih svetskih operskih scena), 3 baleta i veliki broj orkestarskih, instrumentalnih i kamernih dela. Njegova muzika je dostigla neuporedivu emotivni izražajnost istovremeno uključujući osobite elemente ruskog folklora.

Veoma dugo je spoznaja o homoseksualnosti Cajkovskog bila potiskivana, prvo od strane ruskih muzičkih pravovernika koji su to smatrali za 'kobnu manu', a kasnije od strane sovjeta koji nisu mogli da trpe homoseksualnost kulturnog heroja. Tek se u skorije vreme pojavljuje veliki broj dokaza koji van svake sumnje svedoče o kompozitorovoj homoseksualnosti i o napetostima koje ona prouzrokovala u životu umetnika, pod stegama ruskog društva 19. veka.

Kao sin rudarskog inspektora na Uralu, Čajkovski je poslat u školu prava u St. Petersburgu kada mu je bilo 12 godina. Ovde nije samo njegov talenat za muziku po prvi put prepoznat, već se misli da se on tu prvi put suočio sa svojom homoseksualnošću.

Do 60-tih godina 19. veka on je već u potpunosti bio posvećen komponovanju i napisao je nekolicinu ranih dela. Takođe se već bio posvetio muzičkoj kritici i redovno je pisao za "Russkyie Vedomosti" - ruske dnevne novine. Tokom sedamdesetih i osamdesetih godina 19. veka često je putovao, i na tim putovanjima nije dolazio u kontakt samo sa različitim muzičkim zbivanjima već je bio upoznat sa životom u metropolama poput Pariza, Berlina, Beča i Njujorka.

Mada kompozicije Čajkovskog ne sadrže posebne homoseksualne teme, mnoge teme sadrže motive o nedostižnoj ljubavi ili pomućenoj želji, preokupacije koje barem donekle reflektuju njegova lična stanja. Bilo bi, međutim, kratkovido i pogrešno videti u njegovoj muzici i estetici neposredan odraz ovakvog ličnog stanja. Čajkovski je, u više smisla, poput Byrona, Shelleya i drugih, zadobio oreol "velikog romantičarskog umetnika". Priče o njemu i njegovom životu su se gomilale, i one govore više o onima koji su ih konstruisali nego o samom Čajkovskom. Od 60-tih god. 20. veka, na primer, sa jačanjem politike gej oslobadanja, razvila se potpuno nova mitologija o životu Čajkovskog koja Čajkovskog vidi kao mučenog 'gej umetnika' koji je pisao dela, kao što je Patetična simfonija- koja direktno izražavaju njegove muke sa homoseksualnošću. Čini se, ipak, da je realnost bila znatno kompleksnija. Savremena istraživanja koja se sa jedne strane baziraju na detaljnoj analizi njegove muzike, a sa druge strane istražuju kompozitorov socijalni milje, upućuju na mnogo suptilniju vezu izmedu njegovih biografskih elemenata i umetničkih dela.

C. Faro

Literatura:
L. Kearney (izd.), Tschaikovsky and his World, Princeton, 1999.

Izvor: Who's Who in Conterporary Gay and Lesbian History, izd. Robert Aldrich and Garry Wotherspoon, London & New York, 2001, str. 435-436.

Prevod: Elinne