Na koji način su tradicionalni šabloni o rodovima i seksualnim odnosima, koji su danas poznati u hrišćanskim društvima, nastali? Kako kaže Pagelsova, profesor religije na Princetonu i autor knjige The Gnostic Gospels (1979), evolucija seksualnih stavova povezanih sa hrišćanstvom, pocela je u prva četiri veka n.e., kada je hrišćanstvo postepeno transformisano u religiju Rimskog carstva. Da bi se shvatio ovaj prelaz, potrebno je analizirati različite interpretacije postanja, koje otkrivaju tadašnje stavove i vrednosti. Autori iz I veka koristili su Adama, Evu i Zmiju kao metafore za njihovu brigu o braku, razvodu i rodu. Knjiga otuda ispituje četiri veka hrišćanske interpretacije Postanja, kao procesa intelektualne istorije, fokusirajući se na probleme seksualnosti, slobode i braka. Na koji je način istorija Adama, Eve i Zmije korištena za opravdavanje usvojenih verovanja? Kako se to reflektovalo na društvenu situaciju ljudi koji su interpretirali njeno značenje?

Razvoj ranog hrišćanstva bio je obeležen sporovima oko interpretacija ograničenja Isusa Hrista i apostola Pavla, koja su se ticala seksualnog ponašanja. Pošto su se ova ograničenja radije iznosila kao tvrdnje, nego što se nastojalo da se ona objasne i pošto su ona uvodila nove zabrane, pored onih koje je imao judaizam, izrodila su nove teološke argumente. Ovi argumenti su dominirali četiri veka, od Isusove smrti do momenta kada je Crkva prihvatila interpretacije Avgustina, episkopa afričkog Hipona.

Elaine Pagels

Svako poglavlje se bavi temama koje su hrišcani nastojali da shvate i opravdaju pomoću svojih interpretacija priče o Stvaranju. Ponašanje Adama i Eve u rajskom vrtu u početku je objašnjavano kao primer neposlušnosti, a ne seksualni prekršaj; moralna sloboda i odgovornost su prevagnule. Kliment Aleksandrijski (oko 180. n.e.) je naglašavao da je Bog stvorio ljude po svom liku, te su oni stoga urođeno dobri. Gnostici su kasnije postavili pitanje da li je Postanje impliciralo da su ljudi obdareni slobodnom voljom i da li su moralno slobodni. Kasnije je pak, Avgustin Hiponski (354-430 n.e.) promenio crkvene poglede pokazujući kako je neposlušnost dokaz sklonosti ljudi ka izopačenosti i da su oni, zahvaljujući svojoj slobodnoj volji, neprekidni izazivači greha. Mnogi crkveni oci (Metodije, Jeronim, Tertulijan, Amvrosije) smatrali su seksualni odnos nečistim, stav koji je prožimao zapadnu misao nekih 1600 godina. Celibat i uzdržavanje od seksa u braku su aspekti seksualnosti koji se mogu najviše identifikovati sa tim razdobljem, ali Pagelsova poklanja razumljivu pažnju i radanju, braku, razvodu i preljubi, kao i prostituciji, abortusu i podređenosti žena.

David J. Severn

Thomas J. Whitby & Suzanne G. Frayser, Studies in Human Sexuality, ibid., str. 513-514

Prevod: Minja