Dover, Kenneth:
Homoseksualnost kod
starih Grka
Greek Homosexuality, Harvard University Press,
1978, str. 244, bibliografija i indeks.
http://www.gay-serbia.com/queer/dover-kenneth/index.jsp
Pozdravljeno kao studija-prekretnica, ovo delo britanskog klasičnog
filologa Dovera pokriva homoseksualnost manifestovanu u grčkoj
umetnosti i književnosti u periodu od VIII do II veka pne. Homoseksualnost
je u najvećem delu Stare Grčke bila otvorena i nesuzbijana, prihvaćena
kao normalan vid seksualnosti (u stvari grčki recnik nije pravio
nikakvu razliku između heteroseksualnosti i homoseksualnosti).
Prvi deo, Problems, Sources and Methods, govori o statusu
i prirodi homoseksualnosti u grčkom društvu. Dover priznaje da
nauka nije u stanju da otkrije kako, kada i zašto je homoseksualnost
postala podozriv deo grčke kulture. Sumirani su glavni izvori
naučnih informacija o grčkoj homoseksualnosti: vizuelna umetnost
(prvenstveno vaze sa oslikanim homoseksualnim scenama), književnost
poezija i drame (naročito Aristofanove komedije), govori u sudnici
i Platonovi dijalozi.
Drugi deo, The Prosecution of Timarkhos, proučava jedinstvenu
dokumentaciju, govor tužioca u procesu protiv Timarha, političara
optuženog da se jednom odao homoseksualnoj prostituciji. Govor
je bogato otkrovenje atinskih običaja, koje Dover pažljivo disecira
unutar grčkog pravnog okvira hibrisa (otprilike: prestup) i legitimnog/nelegitimnog
Erosa.
|
|
Sir Keneth Dover |
|
Sledeći deo Special Aspects and Developments, sadrži
veliki izbor fotografija oslikanih vaza, čiji stepen eksplicitnosti
varira, što Dover objašnjava i povezuje sa različitim aspektima
homoseksualnosti, kao što su udvaranje, dominantnost i submisivnost,
kopulacija itd.
Ostatak knjige bavi se tretiranjem homoseksualnosti u različitim
pesmama, dramama i filozofskim razgovorima. Takođe se razmatra
i pitanje ženske homoseksualnosti, iako toga veoma malo ima u
postojećoj helenskoj umetnosti i književnosti, sa izuzetkom dela
pesnikinje Sapfe.
Dover veruje da savremeno mišljenje da je nemoguće shvatiti
kako to da su Grci tolerisali homoseksualnost dolazi iz kulture
koja je nasledila religijsku zabranu homoseksualnosti... dok Grci
niti su nasledili niti razvili verovanje da je božanska moć otkrila
ljudima skup zakona za regulisanje seksualnog vladanja; oni nisu
imali versku instituciju koja je imala autoritet da ucvrstiti
prohibicije vezane za seks (str. 203). Naposletku, oni
su se osećali slobodnima da biraju, prilagođavaju, razvijaju i
nadasve vrše inovacije. Opširan appendix sadrži
spisak vaza pomenutih u knjizi, bibliografiju i indeks grčkih
tekstova i dokumenata, indeks grčkih reči i opšti indeks.
Edward Sadowski
Thomas J. Whitby & Suzanne G. Frayser, Studies
in Human Sexuality, ibid., str. 315-316
Prevod: Minja |